ترکیدن لاستیک ماشین هنگام رانندگی یکی از مشکلات ناخوشایند برای رانندگان است که زمینه بسیاری از تصادفات جاده‌ای را فراهم می‌کند. به طوری که آمارها نشان می‌دهد ۷۵ درصد تصادفات رانندگی به خاطر ترکیدن تایر به وجود می‌آید.
دلایل مختلفی باعث ترکیدن لاستیک خودرو می‌شود. به عبارت دیگر جنس لاستیک، شیوه استفاده از آن و نوع رانندگی همه موارد تاثیر گذار در عمر مفید این قطعه به شمار می‌روند. البته تعویض لاستیک اصل و با کیفیت اگرچه عالی است؛ اما شما را از ترکیدن لاستیک ماشین در حرکت حفظ نمی‌کند. لذا در کنار آن باید رانندگی ایمن با سرعت استاندارد داشته باشید.
دلایل ترکیدن لاستیک ماشین
لاستیک برخورد زیادی با زمین دارد که سطح تماس آن باید در وضعیت مناسب و استانداردی باشد. عوامل داخلی و خارجی که منجر به برهم زدن این حالت می‌شوند در نهایت باعث ترکیدن لاستیک خودرو خواهند شد؛ اما به طور کلی علت ترکیدن تایر ماشین شامل موارد زیر است:
تمام شدن طول عمر مفید لاستیک
این تجهیزات می‌توانند میانگین ۲۵۰ هزار کیلومتر در ساعت را طی کنند و مشکلی برای‌شان پیش نیاید. یعنی طول عمر مفید لاستیک حدودا ۳ تا ۴ سال است. اگرچه طبق توصیه تعمیرکاران بهتر است هر ۴ یا ۶ سال یک بار لاستیک‌ها عوض شوند.
با این حال طول عمر لاستیک‌ها بستگی به جنس و برند تولید کننده آن هم دارد. مثلا بسته به اینکه لاستیک اصل ژاپنی، کره‌ای و یا آمریکایی است این اعداد و ارقام بیشتر یا کمتر خواهد شد؛ لذا قبل از خرید رینگ ماشین و لاستیک و دیگر تجهیزات حتما به دفترچه سلامت لاستیک، طول عمر و زمان تولید آن توجه کنید.
برخورد با اجسام تیز و برنده
علت ترکیدن لاستیک اتومبیل می‌تواند برخورد به موانع تیز باشد. این همان دلیلی است که حتی اگر تمام نکات و اصول را هم رعایت کنید باز هم تاثیر خود را می گذارد و باعث ترکیدن لاستیک ماشین می‌شود. تنها کاری که شما می‌توانید انجام دهید این است که حواس‌تان به جاده باشد تا ناگهان با شیشه و اجسام برنده برخورد نکنید.
زیرا ورود هرگونه جسم تیز و برنده به لاستیک منجر به نفوذ آن به لایه‌های سخت و فشرده و خروج هوا و ترکیدن تایر می‌شود. در واقع در این وضعیت تایر یا جدا و یا پاره می‌شود.
رانندگی خطرناک
یک راننده حرفه‌ای قطعا با انواع و دسته بندی‌های لاستیک آشنایی دارد و می‌داند که سرعت استاندارد با آن لاستیک و مکانیزم آن چه حدودی است؛ چراکه امروزه انواعی از لاستیک ماشین مثل لاستیک و رینگ آفرود، لاستیک تمام زمینی، لاستیک بزرگراه وغیره در بازار موجود است. پس طبیعتا هر کدام از آن‌ها ویژگی و کارایی منحصر به فرد خود را دارند.
پس اگر لاستیک شما مکانیزم و توان لازم برای حمایت از سرعت بالا را ندارد ولی شما همچنان با سرعت بالا رانندگی می‌کنید، پس منتظر ترکیدن لاستیک ماشین خود باشید.
گرما و حرارت بالا هوا
دمای بالا باعث داغ شدن زمین و آسفالت می‌شود این موضوع منجر به حرارت زیاد در نقطه سطح تماس لاستیک و زمین خواهد شد. در صورتی که تایر کم باد باشد یا حتی باد آن از میزان استاندارد بیشتر باشد منجر به انبساط لاستیک و ترکیدن آن می‌شود.
تنظیم نبودن باد لاستیک
چک کردن هوای داخلی لاستیک و تنظیم فشار آن جزو مهم‌ترین کارهایی است که باید هفته‌ای یک بار به انجام آن بپردازید. ناگفته نماند که هر نوع لاستیک با توجه به جنس و عملکردی که دارد از تنظیم فشار منحصر به فردی برخوردار است.
تنظیم فشار هوا لاستیک خودرو بر روی عملکرد آن، میزان مصرف سوخت و بازدهی لاستیک تاثیر می‌گذارد. فلذا کم بودن باد تایر باعث افزایش مصرف سوخت و حتی ترکیدن لاستیک ماشین می‌شود.
علائم ترکیدن لاستیک ماشین
از بارزترین علائم ترکیدن تایر می‌توان به افزایش وزن خودرو، تمایل فرمان خودرو به سمت چپ یا راست و کنترل و هدایت سخت آن اشاره کرد. البته اگر خودرو حرکات مارپیچی داشته باشد نیز خبر از ترکیدن لاستیک می‌دهد. در این وضعیت باید با توجه به مدل خودرو اقدام به تعویض آن کنید مثلا برای خودرو پاترول باید به خرید لاستیک یا رینگ پاترول پرداخت.
نکات مهم بعد از ترکیدن لاستیک
ترکیدن لاستیک ماشین به معنی از دست دادن ارتباط خود با جاده است یعنی قریب به ۲۵ درصد این کنترل را شما از دست خواهید. البته که این عدد کم نیست، پس در وهله اول خونسردی خود را حفظ کرده و سعی کنید خودرو را متوقف کنید.
همچنین در این موقعیت اصلا به طور ناگهانی ترمز نکنید. مخصوصا اگر لاستیک‌های جلویی ترکیده باشند که با این کار تمام وزن خودرو روی چرخ جلو می‌افتد. به جای آن کم کم پا را از روی گاز برداشته و سعی کنید در عین حال ضربات منظم اما دوره‌ای به آن وارد کنید تا بتوانید دوباره کنترل ماشین را پس بگیرید.
در موقعیتی که سرعت ماشین در حال کم شدن است دنده را هم عوض کنید و وقتی سرعت از ۴۰ کیلومتر بر ساعت کمتر شد آنگاه ترمز بگیرید. البته وسط جاده نباید ترمز گرفت، بلکه اول ماشین را به خاکی یا گوشه جاده هدایت کرده سپس آن را متوقف کنید و ترمز دستی را بکشید.
ترکیدن لاستیک در سرعت بالا
ترکیدن لاستیک در سرعت بالا به مراتب خطرناک‌تر از سرعت معمولی است؛ چراکه در این وضعیت امکان واژگون شدن خودرو و حتی تصادفات شدید هم وجود دارد. پس اقداماتی که در ادامه بیان می‌شود را حتما پیگیری کنید تا هم جان خود و هم دیگر سرنشینان را حفظ کنید.
نکته اول این است که ابدا فرمان را ول نکنید و تمام حواس‌تان را به جاده جمع کنید. دوما به طور منظم به پدال گاز ضربه بزنید تا کاهش سرعت غیر عادی جبران شود. همچنین اصلا در سرعت بالا ترمز نگیرید. نکته بعدی این است که با توجه به فرورفتگی یا متمایل شدن فرمان متوجه نوع لاستیک پنچر شده شوید. سپس آن را به گوشه جاده هدایت و اقدام به تعویض آن کنید.
نحوه پیشگیری از ترکیدن لاستیک
قطعا پیشگیری از رخ دادن این وضعیت بهتر از ریسک آن را به جان خریدن است. البته یکسری از مسائل را می‌توان پیشگیری کرد. برای مثال تعویض هر ۴ تا ۶ سال یک بار، تنظیم باد و فشار هوا لاستیک و همچنین رانندگی با سرعت استاندارد باعث پیشگیری از رخ دادن این وضعیت خواهد شد. اما به طور کلی نحوه پیشگیری از ترکیدن لاستیک ماشین شامل موارد زیر است:
- بررسی ظاهر لاستیک
با معاینه فنی لاستیک می‌توانید از رخ دادن این حادثه جلوگیری کنید. اگر بر روی آج لاستیک خطوط عمودی نمایان شود و عمق آن به ۳ میلی متر یا کمتر از آن برسد یعنی زمان تعویض آن فرا رسیده است.
- تراز بودن لاستیک
همتراز بودن لاستیک‌ها فاکتور مهمی است که برای چک کردن تایر باید آن را به خاطر داشته باشید؛ چراکه تراز نبودن آن‌ها منجر به رانندگی سخت خودرو و عدم کنترل راحت آن می‌شود.
- بررسی فشار هوا داخلی
فشار هوا خودرو بر روی مواردی مثل تحمل وزن آن، رانندگی ایمن و کاهش مصرف سوخت تاثیر می‌گذارد. همچنین از ترکیدن لاستیک ماشین نیز جلوگیری می‌کند. هر نوع لاستیک میزان فشار هوای داخلی مناسب و استانداردی دارد که معمولا در دفترچه راهنما آن درج می‌شود.
- چرخش لاستیک
منظور از چرخش لاستیک، تغییر موقعیت لاستیک‌ها در بازه‌های زمانی متفاوت است. در واقع گفته می‌شود که این لاستیک‌ها بعد از طی کردن مسافت حدود ۸ هزار کیلومتر باید چرخانده شوند؛ چراکه این کار به مراقبت از تایر کمک می‌کند.
ترکیدن لاستیک عقب خطرناک است یا جلو؟
یکی از خطرات ترکیدن لاستیک ماشین تصادفات جاده‌ای و واژگان شدن خودرو است؛ ترکیدن تایرها در کل مسئله خطرناکی است و یک تجربه ناخوشایند به شمار می‌رود. اما در جواب این سوال که ترکیدن لاستیک جلو خطرناک‌تر است یا عقب باید گفت که نمی‌توان تفاوت آنچنانی بین آن‌ها مشاهده کرد؛ چراکه در دو صورت امکان خارج شدن خودرو از جاده و تصادف وجود دارد.
از کجا بفهمیم لاستیک پنچر شده؟
زمانی که با علائم ترکیدن لاستیک ماشین مواجه شدید مثل سفت شدن فرمان و چرخش دشوار یعنی تایر پنچر شده و یا ترکیده است که باید با حفظ خونسردی یا آن را به تعمیرگاه ببرید و یا به گوشه جاده هدایت کنید و سپس لاستیک جدید را جایگزین آن کنید.
عمر مفید لاستیک چقدر است؟
طبق تجربه ما در فرمول 1، عمر مفید لاستیک با جنس لاستیک و شرکتی که آن را تولید می کند ارتباط مستقیم دارد، اما با تمامی این تفاسیر برای لاستیک های ایرانی بهتر است هر 40 هزار تا 60 هزار کیلومتر و لاستیک های خارجی از 80 هزار تا 90 هزار کیلومتر عمر مفید لاتسکی است. از لحاظ زمانی هم اگر ماشین این بازه کیلومتری را طی نکرد، بین 4 تا 6 سال(بسته به جنس لاستیک و ایرانی یا خارجی بودن آن) لاستیک تعویض شود.
سخن پایانی
لاستیک یکی از قطعات مهم در خودروها محسوب می‌شود که سلامت، کیفیت و کارایی آن در خودرو تاثیر بسزایی می‌گذارد. این قطعه به دلایل مختلفی پنچر می‌شود که علت ترکیدن لاستیک از بغل می‌تواند به خاطر حمل بارهای سنگین و رانندگی پر خطر باشد.
